Indoevropski prajezik (praindoevropski) je hipotetički zajednički predak svih indoevropskih jezika. Postojanje takvog jezika generalno je prihvaćeno od lingvista, iako se vodi debata oko mnogo specifičnih detalja.

Kako nikada nije zapisan, ne postoje direktni dokazi njegovog postojanja. Svi glasovi i reči rekonstruirani su upotrebom komparativne metode. Zvezdica (asterisk) koristi se kao oznaka rekonstruisanih reči, kao što su *wódr "voda", *k`won "pas" ili *tréyes "tri". Mnoge reči u savremenim indoevropskim jezicima potiču iz takvih "prareči".

Svi indoevropski jezici su flektivni jezici (iako su mnogi, kao engleski jezik, izgubili većinu fleksije). Pomoću komparativne metode, vrlo je verovatno da je bar poslednji stadijum indoevropskog prajezika bio flektivan jezik, koji se više koristio sufiksima nego prefiksima.

Međutim, pomoću unutrašnje rekonstrukcije i morfološke analize rekonstruisanog, nedavno je pokazano da je vrlo verovatno da je davnija faza indoevropskog prajezika mogla biti jezik s fleksijom korena reči, kao semitski prajezik.

Indoevropski prajezik verovatno se govorio od 6000. pne. do 3000. pne., a verovatno se dezintegrisao između 3500. i 2500. pne. Baltoslavenski jezik izdvojio se oko 1500. pne., a praslavenski oko 500. pne. Pretpostavlja se da oko 450 jezika vuče koren iz praindoevropskog, a među njima su slovenski, romanski i hindu jezici.

Došli su kao robovi - ljudski teret prevožen britanskim brodovima na putu za Amerike. Otpremani su u stotinama tisuća, uključujući muškarce, žene, te čak i najmlađu djecu.

Kad god bi se pobunili ili čak oglušili o naredbu, kažnjeni su na najokrutnije načine. Robovlasnici bi vješali svoju ljudsku imovinu za ruke i stavljali im ruke ili stopala u vatru kao jednu formu kažnjavanja. Neke su spalili žive i glave im nabijali na kolčeve na tržnicama kao upozorenje ostalim zarobljenicima.

Ne moramo zaista ići kroz sve krvave detalje, zar ne? Već i previše dobro znamo zvjerstva trgovine afričkim robljem.

No, govorimo li sad o afričkom ropstvu? Kralj James VI i Charles I također su predvodili kontinuirane napore kako bi porobili Irce. Britanac Oliver Cromwell je unaprijedio ovu praksu dehumaniziranja svojih susjeda.

Na području gornjih Radišića (zaselak Marići) kod Ljubuškog, otkrivena je prahistorijska nekropola na mikrolokaciji Grebine, podno dva gradinska lokaliteta Sitomir i Obale.

O arheološkom potencijalu ovog lokaliteta svjedoče preliminarna istraživanja 2015. godine koja ukazuju na egzistiranje bogate lokalne ilirske zajednice sa snažnim utjecajem helenističkih tekovina, kao i znanstveni izvori temeljeni na terenskom pregledu", istaknuo je ministar arheologije Mirko Rašić koji je zajedno s Tinom Tomasom vodio arheološka istraživanja na tom lokalitetu.

Istraživanje je započelo u junu ove godine, a predstavlja značajan doprinos boljem poznavanju materijalne i duhovne kulture lokalnih ilirskih zajednica.

Tokom istraživačke kampanje, koju finansira Federalno ministarstvo kulture i sporta, u saradnji s Općinom Ljubuški, otkriveno je novih sedam grobnih cjelina s nizom tipoloških varijacija.

"Prostor grobnih cjelina omeđen je jednim ili više redova grubo priklesanih blokova vapnenca, koji u tlocrtnom smislu imaju neujednačene oblike (nepravilni, kvadratni, pravokutni, okrugli) i raspored. Kao pravilo javljaju se inhumacijski ukopi, no postoje i značajne diferencijacije u načinu pokapanja. U tom kontekstu, valja izdvojiti grobnicu '7' koja je prema svojim gabaritima uistinu monumentalna, prečnika 13 metara, a u njenom središtu sačuvani su 'in situ' kosturi s grobnim nalazima", objašnjava arheolog Rašić.

Jedan od najvećih otisaka stopala dinosaura pronađen je u pustinji Gobi, rekli su danas istraživači, što je još jedan faktor u analizi ovih velikih životinja koje su obitavale na Zemlji prije više miliona godina.

Zajednička mongolsko-japanska ekspedicija pronašla je ogroman otisak dužine 106 i širine 77 centimetara.

Veliki fosil pronađen je prošlog mjeseca u geološkom sloju koji se formirao prije oko 70 do 90 miliona godina.

Radnici koji su čistili obalni dio rijeke u južnom Peruu slučajno su naišli na prehispanički oltar iz razdoblja Inka za koji se vjerovalo da je davno izgubljen, izvijestilo je peruansko ministarstvo kulture.

Oko 35 posto oltara teškog 20 tona ukrašeno je sitnim ornamentom, a dio je otkriven na obali rijeke Vilcanote u turističkoj meki, regiji Cusco.

Dio kamenog oltara, koji datira između 1.200 i 1.500 godine dugačak je oko dva i po metra i visok jedan metar, prenosi Hina.

Strahovalo se da je dio oltara izgubljen ili uništen za vrijeme velikih cestovnih radova koji su u tom području obavljani prije četiri godine.

No kad su radnici počistili kamenje, pijesak, zemlju i ostali otpad nastao tokom izgradnje ceste, otkrili su značajan dio peruanske kulturne baštine.

"Sada ga moramo u potpunosti otkopati i premjestiti na neko drugo mjesto", rekao je novinarima koordinator arheološkog parka Ollantaytambo, Oscar Montufar, objasnivši da su Inke oltar koristile u vjerskim obredima na rijeci.

Iz Ureda za kulturu regije Cusco kazali su da razmišljaju o tome da oltar postave ne glavni trg u Ollantaytambu, jednoj od glavnih turističkih destinacija Cusca nakon tvrđave Machu Picchu.

Oko 200 milijuna godina star gmaz mogao bi promijeniti povijest i otkriti kako su zapravo četveronožne životinje pokorile svijet.

Znanstvenici su otkrili fosile Drepanosaurusa, posebnog po golemim kandžama na prednjim nogama kojima je iz kore drveta vadio kukce, poput današnjih mravojeda u Južnoj Americi. Smatraju da ovo otkriće mijenja ono što su dosad znali o evoluciji gmazova, a studiju su objavili u časopisu Current Biology, piše BBC.

Fosili su otkriveni u američkoj saveznoj državi Novom Meksiku i prema prvim zaključcima životinja je bila veličine mačke i živjela je na drveću. Glava mu je nalikovala ptičjoj, a tijelo kameleonu, no najzanimljivije bile su njegove prednje noge, kaže dr. Adam Pritchard sa Sveučilišta Yale koji je vodio istraživanje.

‘Drepanosaurus je imao iznimno velike prednje noge, jako snažne i mišićave. Kažiprst s ogromnom kandžom bio mu je puno duži od ostalih prstiju, a to mu je vjerojatno bila i najveća kost u tijelu', rekao je Pritchard.

Prednji udovi kod četveronožaca služili su, i služe, doista svačemu - od hodanja i kopanja do letenja i plivanja. Međutim, primarna funkcija prednjih udova ostala je gotovo nepromijenjena kroz 375 milijuna godina evolucije. ‘Ruke četveronožaca gotovo bez iznimke slijede neka pravila’, kaže Pritchard.

Prvo otkriće drevnih rimskih artefakata u Japanu je zbunilo arheologe koji traže odgovore na pitanje kako su novčići završili na ostrvu Okinava.

Gradski odbor za obrazovanje grada Uruma je obelodanio da su ispod ruševina zamka Katsuren pronađeni novčići za koje se veruje da datiraju iz trećeg ili četvrtog veka.

Osmog septembra 1854. godine, lekar po imenu Džon Snou skinuo je ručku sa pumpe za vodu na javnom bunaru u ulici Brod u Londonu. Ovaj jednostavni čin naglo je zaustavio širenje smrtonosne kolere koja je harala komšilukom. Bio je to jedan od prelomnih trenutaka u razvoju epidemiologije i medicinske higijene, ali i opšteg naučnog pristupa pitanjima koja se tiču bolesti i zdravlja.

Sredinom devetnaestog veka, opšteprihvaćena teorija o uzrocima i putevima širenja zaraznih bolesti podrazumevala je ključnu ulogu kužnih isparenja ili mijazmi. Među lekarima koji su gajili sumnju u takvo objašnjenje bio je i doktor Džon Snou, jedan od osnivača Londonskog epidemiološkog društva, proslavljen pionirskom primenom opšte anestezije uz pomoć etra i hloroforma tokom hirurških zahvata, lekar koji je takve usluge u dva navrata, pri porođaju, pružio i kraljici Viktoriji.

Džon Snou je već 1849. godine posumnjao da se kolera prevashodno širi zagađenom vodom, ali je bilo teško doći do čvrstih dokaza koji bi preokrenuli preovlađujuće poglede. Kada je 1854. u Sohou izbila žestoka epidemija kolere, Snou je odlučio da se sa zarazom uhvati u koštac na nov način. Uz svesrdnu pomoć sveštenika čija je parohija bila pogođena, velečasnog Henrija Vajtheda, Snou je na planu grada pažljivo ucrtao svaku adresu na kojoj je neko oboleo, upotrebivši prvi put osnovna načela statistike u traganju za izvorom zaraze.

Mada su se lekar i sveštenik u svom poduhvatu neminovno suočili sa opštim podsmehom i prezirom, u čemu su učeni ljudi, na žalost, daleko prednjačili nad neukima, plod njihovog bespoštednog truda ipak nije izostao: mapa epidemije, možda prva te vrste u istoriji, nedvosmisleno je pokazala da su gotovo sve obolele osobe živele u ulici Brod i njenoj okolini, na području koje se snabdevalo vodom iz određenog bunara. Ne zadovoljivši se pukim prostornim podudaranjem, Snou je lično posetio porodice svih žrtava kolere kako bi sa njima porazgovarao, što nije bilo lišeno odvažnog prihvatanja ličnog rizika - rizika koji nipošto nije bio zanemarljiv, ali bi svakako bio i daleko veći da je, kojim slučajem, teorija mijazmi bila tačna.

Uživajte u prelepom pogledu na dolinu piramida u Visokom, koji je zabeležen dronom.

Tokom konferencije o lekovitim energijama piramida održanoj septembra 2016. godine u Visokom i Sarajevu, izveden je niz merenja magnetnog polja sa više instrumenata sa zemlje i iz vazduha iznad piramidalnih struktura u Visokom.

Eksperiment je sproveo internacionalni tim iz Slovenije, Hrvatske i Srbije, a tokom merenja su izvršena i snimanja terena u dolini piramida i arheološko-turističkom parku Ravne 2 čije snimke možete pogledati u ovom videu.

Pomoću dron letelice je po prvi put mereno magnetno polje upotrebom osciloskopa.

Merenja i snimanja su izvršena na mestima pogodnim za geometrijsku i energetsku analizu piramidalnog kompleksa u Visokom.

Pri kraju Drugog svjetskog rata, crni kolonijalni vojnici, koji su činili većinu Slobodne francuske vojske generala De Gola, uklonjeni su iz jedinica koje su planirane za oslobađanje Pariza.

Šarl de Gol je želio da njegove snage predvode operaciju oslobađanja Pariza, kako bi što prije preuzeo vlast u post-nacističkoj Francuskoj, i tako izbjegao situaciju u kojoj bi ga preduhitrio Pokret otpora (FTP), predvođen od strane komunista. Njegovi strahovi bili su sasvim opravdani, jer je komunistički FTP pred kraj 1944. brojao oko 100.000 boraca.

Saveznička Vrhovna komanda je pružila podršku ideji Generala De Gola, ali pod uslovom da afrički vojnici budu otklonjeni iz divizije koja bude oslobađala Pariz. Šef Ajzenhauerovog štaba, general-major Valter Bedel Šmit, napisao je u povjerljivom memorandumu: “Poželjnije je da se pomenuta divizija sastoji od bijelih vojnika. To znači da bismo morali Drugu oklopnu diviziju, koja ima samo četvrtinu domaćeg kadra i koja je jedina operativno na raspolaganju, pretvoriti u 100% bijelu.”

Britanski general, Frederik Morgan je napisao: “Problem je što je jedina francuska formacija koja je 100% bijela, oklopna divizija u Maroku. Svaka druga francuska divizija ima samo oko 40% bijelaca. Ja sam rekao pukovniku De Ševenu da će šanse da dobije ono što želi biti znatno povećane ako uspije proizvesti bijelu pješadijsku diviziju.”

S obzirom na to da su regrutovani Afrikanci činili 65% Slobodne francuske vojske, sastavljanje čisto bijele divizije pokazalo se nemogućim. Saveznička komanda je ipak insistirala da se svi crni vojnici uklone i zamijene belim iz drugih jedinica. Kada je postalo jasno da nije bilo dovoljno bijelih vojnika da popune praznine, dovedeni su francuski vojnici koji su služili u sjevernoj Africi i Bliskom istoku. To je također bio razlog zašto je Komanda pristala da koristi i Devetu četu, sastavljenu od španskih anarhista i republikanskih izgnanika, u misiji oslobađanja Pariza.