Pronalazak mumije Vladara Sipana smatra se jednim od najvažnijih arheoloških otkrića u 20. veku i predstavlja prvu pronađenu mumiju poteklu od Močika kulture.

Dve hiljade godina stara mumija pronađena je u kompleksu grobnica, gde je otkriven i veliki broj artefakata koji su pomogli da se rasvetli mogući identitet mumije i utvrdi čime se bavio.

Sada, naučnici su odlučili da odu korak dalje i digitalno rekonstruišu kako je ovaj vladar ratnik izgledao.

Masovna grobnica s ostacima skeleta muškaraca i žene koji su ubijeni tokom brutalnog Španskog građanskog rata i diktarture generala Franciska Franka koja je potom usledila je otkrivena, a stručnjaci veruju da je u pitanju samo jedna od oko 2.000 masovnih grobnica širom zemlje.

Počele su forenzičke analize kako bi bilo identifikovano 185 žrtava čiji su ostaci pronađeni u tri neobeležene masovne grobnice u centralnom španskog gradu Valadolidu, piše Deili meil.

Veruje se da na gradskom groblju postoji još oko 10 sličnih masovnih grobnica sa telima žrtava. Procenjuje se da je tokom građanskog rata od 1936. do 1939. i Frankove diktature koja je usledila nestalo oko 100.000 osoba.

Vlasi u Valadolidu su izdvojile 25.000 evra kako bi angažovale profesionalce koji od aprila ispituju teren.

- Ovo je pitanje nacionalnog ponosa i ljudskih prava, više nego što se radi o otvaranju rana iz prošlosti. Ne možemo jednostavno da se pravimo da te stvari ne postoje - kaže Oskar Puente, gradonačelnik Valadolida.

Foto: ReutersNepoznata sudbina više od 100.000 ljudi

Španija je 1977. usvojila zakon o amnestiji za zločine počinjene tokom Frankovog režima, ali masovne grobnice nikada nisu otvorene. Ipak, nedavno je obnovljeno interesovanje za suočavanje s prošlošću zemlje. Arheolog Hulio del Olmo tvrdi da su žrtve ubijene nakon presuda prekih sudova ili pobijene u malim grupama i potom dovožene do raka.

Indoevropski prajezik (praindoevropski) je hipotetički zajednički predak svih indoevropskih jezika. Postojanje takvog jezika generalno je prihvaćeno od lingvista, iako se vodi debata oko mnogo specifičnih detalja.

Kako nikada nije zapisan, ne postoje direktni dokazi njegovog postojanja. Svi glasovi i reči rekonstruirani su upotrebom komparativne metode. Zvezdica (asterisk) koristi se kao oznaka rekonstruisanih reči, kao što su *wódr "voda", *k`won "pas" ili *tréyes "tri". Mnoge reči u savremenim indoevropskim jezicima potiču iz takvih "prareči".

Svi indoevropski jezici su flektivni jezici (iako su mnogi, kao engleski jezik, izgubili većinu fleksije). Pomoću komparativne metode, vrlo je verovatno da je bar poslednji stadijum indoevropskog prajezika bio flektivan jezik, koji se više koristio sufiksima nego prefiksima.

Međutim, pomoću unutrašnje rekonstrukcije i morfološke analize rekonstruisanog, nedavno je pokazano da je vrlo verovatno da je davnija faza indoevropskog prajezika mogla biti jezik s fleksijom korena reči, kao semitski prajezik.

Indoevropski prajezik verovatno se govorio od 6000. pne. do 3000. pne., a verovatno se dezintegrisao između 3500. i 2500. pne. Baltoslavenski jezik izdvojio se oko 1500. pne., a praslavenski oko 500. pne. Pretpostavlja se da oko 450 jezika vuče koren iz praindoevropskog, a među njima su slovenski, romanski i hindu jezici.

Došli su kao robovi - ljudski teret prevožen britanskim brodovima na putu za Amerike. Otpremani su u stotinama tisuća, uključujući muškarce, žene, te čak i najmlađu djecu.

Kad god bi se pobunili ili čak oglušili o naredbu, kažnjeni su na najokrutnije načine. Robovlasnici bi vješali svoju ljudsku imovinu za ruke i stavljali im ruke ili stopala u vatru kao jednu formu kažnjavanja. Neke su spalili žive i glave im nabijali na kolčeve na tržnicama kao upozorenje ostalim zarobljenicima.

Ne moramo zaista ići kroz sve krvave detalje, zar ne? Već i previše dobro znamo zvjerstva trgovine afričkim robljem.

No, govorimo li sad o afričkom ropstvu? Kralj James VI i Charles I također su predvodili kontinuirane napore kako bi porobili Irce. Britanac Oliver Cromwell je unaprijedio ovu praksu dehumaniziranja svojih susjeda.

Na području gornjih Radišića (zaselak Marići) kod Ljubuškog, otkrivena je prahistorijska nekropola na mikrolokaciji Grebine, podno dva gradinska lokaliteta Sitomir i Obale.

O arheološkom potencijalu ovog lokaliteta svjedoče preliminarna istraživanja 2015. godine koja ukazuju na egzistiranje bogate lokalne ilirske zajednice sa snažnim utjecajem helenističkih tekovina, kao i znanstveni izvori temeljeni na terenskom pregledu", istaknuo je ministar arheologije Mirko Rašić koji je zajedno s Tinom Tomasom vodio arheološka istraživanja na tom lokalitetu.

Istraživanje je započelo u junu ove godine, a predstavlja značajan doprinos boljem poznavanju materijalne i duhovne kulture lokalnih ilirskih zajednica.

Tokom istraživačke kampanje, koju finansira Federalno ministarstvo kulture i sporta, u saradnji s Općinom Ljubuški, otkriveno je novih sedam grobnih cjelina s nizom tipoloških varijacija.

"Prostor grobnih cjelina omeđen je jednim ili više redova grubo priklesanih blokova vapnenca, koji u tlocrtnom smislu imaju neujednačene oblike (nepravilni, kvadratni, pravokutni, okrugli) i raspored. Kao pravilo javljaju se inhumacijski ukopi, no postoje i značajne diferencijacije u načinu pokapanja. U tom kontekstu, valja izdvojiti grobnicu '7' koja je prema svojim gabaritima uistinu monumentalna, prečnika 13 metara, a u njenom središtu sačuvani su 'in situ' kosturi s grobnim nalazima", objašnjava arheolog Rašić.

Jedan od najvećih otisaka stopala dinosaura pronađen je u pustinji Gobi, rekli su danas istraživači, što je još jedan faktor u analizi ovih velikih životinja koje su obitavale na Zemlji prije više miliona godina.

Zajednička mongolsko-japanska ekspedicija pronašla je ogroman otisak dužine 106 i širine 77 centimetara.

Veliki fosil pronađen je prošlog mjeseca u geološkom sloju koji se formirao prije oko 70 do 90 miliona godina.

Radnici koji su čistili obalni dio rijeke u južnom Peruu slučajno su naišli na prehispanički oltar iz razdoblja Inka za koji se vjerovalo da je davno izgubljen, izvijestilo je peruansko ministarstvo kulture.

Oko 35 posto oltara teškog 20 tona ukrašeno je sitnim ornamentom, a dio je otkriven na obali rijeke Vilcanote u turističkoj meki, regiji Cusco.

Dio kamenog oltara, koji datira između 1.200 i 1.500 godine dugačak je oko dva i po metra i visok jedan metar, prenosi Hina.

Strahovalo se da je dio oltara izgubljen ili uništen za vrijeme velikih cestovnih radova koji su u tom području obavljani prije četiri godine.

No kad su radnici počistili kamenje, pijesak, zemlju i ostali otpad nastao tokom izgradnje ceste, otkrili su značajan dio peruanske kulturne baštine.

"Sada ga moramo u potpunosti otkopati i premjestiti na neko drugo mjesto", rekao je novinarima koordinator arheološkog parka Ollantaytambo, Oscar Montufar, objasnivši da su Inke oltar koristile u vjerskim obredima na rijeci.

Iz Ureda za kulturu regije Cusco kazali su da razmišljaju o tome da oltar postave ne glavni trg u Ollantaytambu, jednoj od glavnih turističkih destinacija Cusca nakon tvrđave Machu Picchu.

Oko 200 milijuna godina star gmaz mogao bi promijeniti povijest i otkriti kako su zapravo četveronožne životinje pokorile svijet.

Znanstvenici su otkrili fosile Drepanosaurusa, posebnog po golemim kandžama na prednjim nogama kojima je iz kore drveta vadio kukce, poput današnjih mravojeda u Južnoj Americi. Smatraju da ovo otkriće mijenja ono što su dosad znali o evoluciji gmazova, a studiju su objavili u časopisu Current Biology, piše BBC.

Fosili su otkriveni u američkoj saveznoj državi Novom Meksiku i prema prvim zaključcima životinja je bila veličine mačke i živjela je na drveću. Glava mu je nalikovala ptičjoj, a tijelo kameleonu, no najzanimljivije bile su njegove prednje noge, kaže dr. Adam Pritchard sa Sveučilišta Yale koji je vodio istraživanje.

‘Drepanosaurus je imao iznimno velike prednje noge, jako snažne i mišićave. Kažiprst s ogromnom kandžom bio mu je puno duži od ostalih prstiju, a to mu je vjerojatno bila i najveća kost u tijelu', rekao je Pritchard.

Prednji udovi kod četveronožaca služili su, i služe, doista svačemu - od hodanja i kopanja do letenja i plivanja. Međutim, primarna funkcija prednjih udova ostala je gotovo nepromijenjena kroz 375 milijuna godina evolucije. ‘Ruke četveronožaca gotovo bez iznimke slijede neka pravila’, kaže Pritchard.

Prvo otkriće drevnih rimskih artefakata u Japanu je zbunilo arheologe koji traže odgovore na pitanje kako su novčići završili na ostrvu Okinava.

Gradski odbor za obrazovanje grada Uruma je obelodanio da su ispod ruševina zamka Katsuren pronađeni novčići za koje se veruje da datiraju iz trećeg ili četvrtog veka.

Osmog septembra 1854. godine, lekar po imenu Džon Snou skinuo je ručku sa pumpe za vodu na javnom bunaru u ulici Brod u Londonu. Ovaj jednostavni čin naglo je zaustavio širenje smrtonosne kolere koja je harala komšilukom. Bio je to jedan od prelomnih trenutaka u razvoju epidemiologije i medicinske higijene, ali i opšteg naučnog pristupa pitanjima koja se tiču bolesti i zdravlja.

Sredinom devetnaestog veka, opšteprihvaćena teorija o uzrocima i putevima širenja zaraznih bolesti podrazumevala je ključnu ulogu kužnih isparenja ili mijazmi. Među lekarima koji su gajili sumnju u takvo objašnjenje bio je i doktor Džon Snou, jedan od osnivača Londonskog epidemiološkog društva, proslavljen pionirskom primenom opšte anestezije uz pomoć etra i hloroforma tokom hirurških zahvata, lekar koji je takve usluge u dva navrata, pri porođaju, pružio i kraljici Viktoriji.

Džon Snou je već 1849. godine posumnjao da se kolera prevashodno širi zagađenom vodom, ali je bilo teško doći do čvrstih dokaza koji bi preokrenuli preovlađujuće poglede. Kada je 1854. u Sohou izbila žestoka epidemija kolere, Snou je odlučio da se sa zarazom uhvati u koštac na nov način. Uz svesrdnu pomoć sveštenika čija je parohija bila pogođena, velečasnog Henrija Vajtheda, Snou je na planu grada pažljivo ucrtao svaku adresu na kojoj je neko oboleo, upotrebivši prvi put osnovna načela statistike u traganju za izvorom zaraze.

Mada su se lekar i sveštenik u svom poduhvatu neminovno suočili sa opštim podsmehom i prezirom, u čemu su učeni ljudi, na žalost, daleko prednjačili nad neukima, plod njihovog bespoštednog truda ipak nije izostao: mapa epidemije, možda prva te vrste u istoriji, nedvosmisleno je pokazala da su gotovo sve obolele osobe živele u ulici Brod i njenoj okolini, na području koje se snabdevalo vodom iz određenog bunara. Ne zadovoljivši se pukim prostornim podudaranjem, Snou je lično posetio porodice svih žrtava kolere kako bi sa njima porazgovarao, što nije bilo lišeno odvažnog prihvatanja ličnog rizika - rizika koji nipošto nije bio zanemarljiv, ali bi svakako bio i daleko veći da je, kojim slučajem, teorija mijazmi bila tačna.