Khatt Shebib - tajanstveni, drevni jordanski zid dug 150 kilometara

nationalgeographic.rs
Pet, 11 Ožu 2016 00:00 UTC

© livescience.com

Nova mapa drevnog zida u Jordanu, dugačkog 150 kilometara, ostavila je arheolozima niz misterija i neodgovorenih pitanja, poput pitanja kada je zid izgrađen, ko ga je izgradio i za šta je služio.

Danas je ovaj zid poznat kao Khatt Shebib. Prvo izveštavanje o ovom zidu bilo je 1948. godine, a prijavio ga je britanski diplomata u Jordanu, Ser Alek Kirkbrajd. Dok je putovao avionom u Jordan, diplomata je primetio kameni zid koji se protezao preko zemlje.

Arheolozi sa Vazdušnim arheolozima u Jordanu (AAJ) su realizovali projekat posmatranja zida, tako što su posmatrali fotografije iz vazduha. Istraživači su otkrili da se zid proteže od severa - severoistoka ka jug - jugozapadu u dužini od 106 kilometara. Profesor sa Univerziteta Zapadne Australije, Dejvid Kenedi istakao je da ako se dodaju ogranci i koliko se proteže paralelni zid, onda ukupna dužina zida može biti oko 150 kilometara.

© APAAME / Flickr

Asistentkinja istraživača sa Univerziteta Oksford, Rebeka Banks i profesor Kenedi ističu da iako je zid sada ruševina, on je značajno otkriće. Ona napominje da zid u originalnom stanju nije viši od jednog metra i širok više od pola metra.

Dužinom Khat Shebiba, arheolozi su takođe pronašli oko 100 kula, prečnika 2 ili 3 metra. Istraživači smatraju da su neke od kula izgrađene nakon što je izgrađen zid. Kule su verovatno imale različitu svrhu. Profesor Kenedi smatra da su se neke od njih koristile kao mesto za utočište, odnosno za noćenje, možda su se koristile kao izviđačnice, a neke su možda bile skrovište lovcima.

© APAAME ​​/ Flickr

Ostaci jedne od kula koja se nalazi u jordanskom zidu

Istraživači su se dugo bavili pitanjima kao što su kada je zid izgrađen, zašto i ko ga je izgradio. Istraživači su došli samo do malog broja informacija, koje su dobili posmatrajući grnčariju koja se nalazi u tornjevima i na drugim delovima zida. Na osnovu keramike koja je pronađena do sada, istraživači smatraju da je zid verovatno izgrađen u periodu između Nabatejskog kraljevstva (312. - 106. godine pne.) i umajadskog perioda (661.-750. godine pne.).

Moguće je da je kraljevstvo koje je u tom periodu upravljalo Jordanom izgradilo i zid. Međutim, po strukturi zida čini se da ga nije izgradila neka velika država. Kenedi i Banks ističu da je vrlo moguće da je zid izgradilo lokalno stanovništvo videći već takve konstrukcije od komšija.

Takođe, svrha zida je isto tajna. Njegova mala visina i zatvorenost ukazuju na to da on nije bio konstruisan za svrhu odbrane. Tragovi drevne poljoprivrede su vidljiviji na zapadnom delu zida, nego na istočnom. To naslućuje da je zid predstavljao granicu između drevnih farmera i nomadskih pastira. Ili je možda obeležavao drugu vrstu granice.

Iako se došlo do malog broja informacija, potrebno je još istraživanja kako bi se celokupna misterija drevnog zida otkrila. Kenedi smatra da Vazdušni arheolozi Jordana neće uspeti da reše ključna pitanja o nastanku i nameni zida sve dok ne počnu sa sistematskim terenskim radom.