supervulkan
© earth.comSatelitski prikaz Flegrejskih polja i kratera Solfatara koji prikazuje veliki supervulkan kaldere zapadno od Napulja, Italija. Dio je kampanskog vulkanskog luka koji uključuje Vezuv.
Od 2005. godine, podaci o gasnim emisijama počeli su pokazivati odstupanja od uobičajenih magmatskih karakteristika. Ovaj trend prate povišene temperature u plitkom hidrotermalnom sistemu, što je 2012. dovelo do povećanja nivoa upozorenja za ovo područje sa zelenog na žuti

Flegrejska polja, supervulkan smješten zapadno od Napulja u Italiji, sve češće izazivaju zabrinutost među naučnicima zbog povećane emisije gasova i aktivnosti unutar vulkanskog sistema, piše Earth.com. Ova područja, poznata po svojoj kompleksnosti i potencijalnoj opasnosti, svrstavaju se među osam najvećih emitera vulkanskog ugljen-dioksida u svijetu.

Od 2005. godine, Solfatarin krater, jedan od najaktivnijih dijelova ovog supervulkana, bilježi porast emisije gasova. Prema istraživanjima Gianmarca Buona, vulkanologa iz Italijanskog nacionalnog instituta za geofiziku i vulkanologiju (INGV), ovaj fenomen zahtijeva detaljnu analizu kako bi se razumjelo porijeklo ugljen-dioksida i stanje magmatskog sistema.

"Procjena izvora ugljen-dioksida ključna je za pravilnu rekonstrukciju onoga što se događa u magmatskom i hidrotermalnom sistemu," objašnjava Buono. Njegov tim radi na razvoju metoda za razlikovanje gasova koji dolaze iz magme od onih koji nastaju drugim procesima, što bi moglo imati primjenu i u drugim vulkanskim regijama.

Supervulkan je ogroman vulkanski sistem sposoban za erupcije koje su hiljadama puta snažnije od onih običnih vulkana. Takve erupcije mogu izbaciti preko 1.000 kubnih kilometara materijala, uzrokujući globalne klimatske i ekološke posljedice.

Flegrejska polja, zajedno s poznatim supervulkanima poput Yellowstonea u SAD-u, podsjećaju nas na potencijalnu razornu moć prirode. Posljednja erupcija ovog sistema zabilježena je 1538. godine, ali promjene u gasnim emisijama i podzemnim kretanjima ukazuju na to da vulkan nije u potpunosti uspavan.

Danas Solfatarin krater emituje između 4.000 i 5.000 tona ugljen-dioksida dnevno, što je ekvivalent sagorijevanju oko 500.000 galona benzina. Nedavno istraživanje Buonovog tima pokazalo je da 20% do 40% ovog ugljen-dioksida dolazi iz interakcije vrućih podzemnih fluida s kalcitnim stijenama, dok ostatak potiče iz magme.

Od 2005. godine, podaci o gasnim emisijama počeli su pokazivati odstupanja od uobičajenih magmatskih karakteristika. Ovaj trend prate povišene temperature u plitkom hidrotermalnom sistemu, što je 2012. dovelo do povećanja nivoa upozorenja za ovo područje sa zelenog na žuti.

Osim emisije gasova, naučnici su zabilježili i male zemljotrese te deformacije tla, što ukazuje na cirkulaciju vrućih fluida ispod površine. Reakcije tih fluida s kalcitnim stijenama dodatno oslobađaju ugljen-dioksid, pojašnjavaju istraživači.

Razumijevanje izvora emisija u vulkanskim regijama ključno je za procjenu rizika i zaštitu stanovništva. Buonov tim razvija alate koji mogu pomoći u preciznijem praćenju aktivnosti supervulkana, što bi moglo biti od koristi širom svijeta.

"Naš cilj je stvoriti alat za bolje razlikovanje magmatskog i nemagmatskog ugljen-dioksida, koji se može primijeniti i na druge vulkanske sisteme," ističe Buono.

Podsjetnik na dinamiku Zemlje

Flegrejska polja podsjećaju nas na stalnu promjenu geoloških procesa ispod naših nogu. I dok je mogućnost erupcije zasad mala, naučnici pomno prate svaki znak aktivnosti kako bi pravovremeno reagovali.

Puno istraživanje objavljeno je u časopisu Geology.