Naučnici na Univerzitetu u Arizoni odredili su tačno vreme minojske erupcije - katastrofalne erupcije vulkana Santorini koji je uništio ostrvo Tera i koja je bila jača od eksplozije Krakataua. Prema procenama istraživača, to se dogodilo između 1600. i 1525. godine pre nove ere, saopštio je časopis "Naučna dostignuća".

Minojska erupcija spada u ultraplinijski tip. Na skali vulkanske aktivnosti ona je za dva stepena prevazilazila erupciju Vezuva 79. godine nove ere i Svete Helene iz 1980, a za jedan stepen eksploziju planine Pinatubo 1991. i Krakataua 1883. godine. Vulkan je izbacio 40-80 kubnih kilometara stena, a eruptivni stub dostigao je visinu od 38-39 kilometara. Snaga eksplozije može se uporediti sa jačinom od 200 hiljada atomskih bombi bačenih na Hirošimu. Smatra se da je erupcija prouzrokovala pad kritsko-minojske civilizacije.

Ranije su naučnici mogli samo približno da izračunaju starost ovih slojeva, jer su za to bili potrebni prilično veliki uzorci drveta, koji sadrže nekoliko desetina godova. Takva ideja nije imala smisla i nije omogućavala da se tačno izračuna vreme kada je erupcija vulkana izazvala privremeno zahlađenje na Zemlji.

Istraživanja sprovedena ranije pokazala su da se minojska erupcija dogodila između 1650. i 1500. godine pre nove ere. U novom radu naučnici su zahvaljujući novim mas-spektrometrima analizirali 285 uzoraka dugovečnog drveća - borova iz Kalifornije i hrastova iz Irske, koji žive skoro pet i dve hiljade godina. Pošto snažna vulkanska erupcija uzrokuje pad transparentnosti atmosfere na celoj Zemlji i globalno zahlađenje, godovi drveta postaju tanji. Starost godova moguće je bilo odrediti pomoću radiokarbonske analize.

Naučnici su na uzorcima iz različitih delova sveta pronašli četiri veoma uska goda, čija je starost oko 3600 godina. Prema njihovom mišljenju, uzrok za to je minojska erupcija.

Radioaktivni izotopi koje su otkrili naučnici u australijskim ovcama dali su na težini dugogodišnjim tvrdnjama da je misteriozni bljesak iznad Indijskog okeana pre 39 godina zapravo bio nelegalan test izraelskog nuklearnog oružja.

22. septembra 1979. godine američki satelit "Vela 6911" otkrio je "dvostruki bljesak" blizu ostrva Marion i Princ Edvard u južnom Indijskom okeanu. Od tada se spekuliše da je to zapravo bio test nuklearnog oružja koji je izvršio Izrael.

Prema memoarima tadašnjeg američkog predsednika Džimija Kartera, to je bila i pretpostavka američkih generala koji su ga upoznali sa incidentom. Službeni stav izraelske države bio je da ne potvrdi, ali ni da demantuje da ima domaći vojni nuklearni program.

Međutim, u novom dokumentu, objavljenom u časopisu "Sajens end global sekjuriti", navodi se da je radioaktivni izotop jod-131 otkriven u tiroidama australijskih ovaca, u mesecu nakon takozvanog "Vela incidenta".

Kristofer Rajt iz Australijske akademije odbrambenih snaga i nuklearni fizičar Lars Erik de Ger, koji su radili u Švedskoj odbrambenoj agenciji za istraživanje, analizirali su uzorke štitne žlezde koje su u SAD slane na mesečnom nivou tokom 1979. godine. Podaci o rezultatima testa su tek od nedavno dostupni javnosti u skladu sa Zakonom o slobodi pristupa informacijama.

Izotopski nivoi kod ovaca koje su bile pogođene kišom četiri dana nakon incidenta "bili bi konzistentni sa njima da su se našle na putu potencijalnih radioaktivnih padavina, izazvanih nuklearnim testom u Južnom indijskom okeanu od 22. septembra", navodi se u dokumentu.

Znanstvenici su otkrili najbrže stvorenje na Zemlji. Ovaj jednostanični organizam može doseći brzinu od 724 km/h. No, istraživači postavljaju pitanje, hoće li ovo otkriće pomoći u stvaranju nano-robota koji će imati istu brzinu i snagu, kao i veličinu ovog jednostaničnog minijaturnog organizma.

Za jednostanični organizam pod imenom Spirostomum ambiguum utvrđeno je da se radi o najbržem stvorenju na Zemlji. Studiju su realizirali američki znanstvenici s Georgia Institute of Technology, a koju objavljuje sveučilišna press služba. Istraživači su izmjerili da ovaj jednostanični organizam može doseći brzinu od 724 km/h ili 200 metara u sekundi - identično brzini civilnog zrakoplova.

"Želimo stvoriti računalni model Spirostomuma ambiguuma kako bismo saznali kako jednostanični organizam ima sposobnost ubrzanja i što mu daje snagu da se kreće ovom nevjerojatnom brzinom. Ako shvatimo kako mu to uspijeva, to će nam omogućiti da stvorimo mini robote velikih brzina", rekao je Saad Bhamla, docent na Georgia Techu.

Nakon temeljitog istraživanja ovog vodenog organizma, znanstvenici su spoznali mehanizam kojeg posjeduju ovi organizmi, kao i njegove jedinstvene sposobnosti. Kontrakcijom ovaj organizam se može skupiti na 60% svog tijela. Kontrakcija ovog organizma se mjeri u milisekundama, a da pri tome nema oštećenja unutarnje strukture. Ovaj organizam u obliku crva razvija se pod vodom i živi uglavnom u jezerima i ribnjacima.

Novo istraživanje tima sa Kineske akademije nauka pokazuje da su naši preci napustili Afriku čak 250.000 godina ranije nego što se isprva mislilo

Naši preci su još pre dva miliona godina bili svetski putnici - tražeći pogodno i plodno tle putovali su od Afrike do Azije o čemu govori kameno oruđe pronađeno u severnom delu centralne Kine. Njegova starost pokazuje da su preci modernog čoveka napustili Afriku 250.000 godina ranije nego što se do sada mislilo. Takođe, ovo oruđe ide u prilog stavu manjeg dela naučne zajednice da Homo Erectus potiče iz Azije, a ne iz Afrike.

Najstariji dokazi prisustva ljudskih predaka van Afrike do sada su se vezivali za Dmanisi, arheološko nalazište u Gruziji gde su pronađeni fosili za koje se smatra da pripadaju ranom Homo erektusu stari 1,85 miliona godina. Kada je reč o Kini i Indoneziji, najstariji dokazi ljudske aktivnosti su fosili i oruđe stari 0d 1,5 do 1,7 miliona godina, uključujući i lobanju Homo erektusa sa mesta koje se nalazi samo četiri kilometra južno od lokacije na kojoj je pronađeno oruđe. Tragovi kamenja i kostiju sugerišu da su se najraniji članovi grupe Homo Erectus pojavili pre oko 2,8 miliona godina u Etiopiji koju nisu napustili sve do pre oko 2 miliona godina.

Najnoviji dokazi iz mesta Šangčen koje se nalazi na oko 1200 kilometara jugozapadno od Pekinga pomažu u testiranju te teorije. Tim istraživača iz Kineske akademije nauka iskopao je 96 komada kamenih šiljaka i sličnog oruđa korišćenog za rezanje životinjskih kostiju ili za njihovo lomljenje. Zajedno sa oruđem pronađene su i kosti antilope, jelena i svinje. Tim je godinama pokušavao da utvrdi starost sedimenata u kojima se oruđe nalazilo dok nisu ustanovili da je pronađeno kameno oruđe staro od 1,6 do 2,1 miliona godina. Ovaj podatak ukazuje na mogućnost da su hominini napustili Afriku ranije nego što se mislilo i da su naselili Šengčen pre oko 850.000 godina.

Ovi novi datumi su pokazali i da "su još pre dva miliona godina hominini bili sposobni da izađu na kraj sa ekološkim uslovima", kaže arheolog Vil Roebroks sa holandskog Univerziteta u Lajdenu. Tokom naseljavanja Šengčena klima se menjala od tople preko vlažne do hladne i suve. Iako još uvek nisu imali veći mozak, duže noge i naprednije oruđe, bili su veoma prilagodljivi.

Bale majmuni koji žive u kontinuiranim bambusovim šumama imaju različitu mitohondrijalnu DNK od Bale majmuna koji žive u fragmentovanim šumama, prema studiji objavljenoj u časopisu "BMC Evolutionary Biology".

Doktor Adisu Mekonen i njegove kolege na Univerzitetu Oslo, Norveška, izučavali su genetsku različitost dve populacije Bale majmuna. Analiza mitohondrijalne DNK ukazala je na jake genetičke razlike između majmuna koji su živeli u kontinuiranim šumama ili fragmentovanim šumama. Istraživači su otkrili da su populacije Bale majmuna toliko različite da su majmuni iz fragmentovanih šuma bili više slični vervetima (majmuni koji su veoma društveni i rasprostranjeni u istočnoj i južnoj Africi) i grivetima (afrički zeleni majmuni) nego Bale majmunima iz kontinuiranih šuma.

Autori objašnjavaju da su Bale majmuni, slični gigantskim pandama i bambusovim lemurima, naročito podložni promenama u njihovom staništu pošto se u velikoj meri oslanjaju na bambus i naseljavaju mala geografska područja, i pretpostavlja se da su manje fleksibilni u prilagođavanju promenljivom okruženju nego vrste koje se ne oslanjaju toliko na jedan izvor hrane i jednu oblast. Rezultati ove studije sugerišu da slično kao i drugi sisari specijalizovani za bambus, kao što su gigantske pande i bambus lemuri, majmuni Bale su trenutno u velikom riziku od izumiranja u divljini zbog izmene staništa.

Bale majmuni su jedni od najmanje istraživanih afričkih primata, tako da je sakupljanje osnovnih podataka o genetičkoj strukturi populacije i evolucionoj istoriji ključno za procenu njihovog statusa očuvanja i zaštite.

Istraživači objašnjavaju da su potrebna dalja istraživanja koja se fokusiraju na genetske markere i morfološke i ekološke studije kako bi se dodatno razumela evolucijska istorija ove neobične i retke vrste.

Iako infekcija virusom može izazvati, recimo, neblagovremenu smrt, pojedinačne ćelije se takođe često samouništavaju iz širokog spektra razloga, kao što je sprečavanje širenja kancera. Poznata je već neko vreme kao "apoptoza", ili programirana smrt ćelije (programmed cell death - PCD), ali detalji o tome kako ovaj proces funkcioniše ostaju nepoznati.

Važno je da PCD ne dovodi do iznenadne smrti ćelije, već se uništavanje njenih komponenti dešava u talasu, kaskajući preko sitne strukture ćelije. Međutim, još uvek nije jasno koji proces dovodi do toga.

Nekoliko istraživača sa Univerziteta Stanford uspelo je da posmatra ono što se naziva "brzinom smrti", brzina kojom ćelija umire. Ispostavilo se da je to oko 0,03 milimetara u minutu. Ovo ne zvuči kao mnogo, ali je prilično brzo kada shvatite da jajna ćelija nije duža od 1,2 milimetra.

Studija objašnjava da ćelije započinju početak smrti koristeći tehniku ne tako različitu od one koje koriste u životu. Umesto da koriste hemijsku difuziju za komunikaciju na daljinu, one ponekad koriste "talase" hemijske aktivnosti. Dok se to dešava, brzina smrti ukazuje da apoptoza koristi hemijske talase, a ne sporiju metodu difuzije.

Inače, bilo je potrebno malo neobičnog inženjeringa da se ovo sazna. Prvo, tim je izabrao da koristi jaje afričke kandžaste žabe (Xenopus laevis). Pokrenuli su ćelijsku smrt izvlačeći citoplazmu - čitav sadržaj ćelije, osim jezgra.

Smrt ćelije može započeti oslobađanjem značajne količine proteina, na primer iz oštećene mitohondrije. Ovo može pokrenuti mobilizaciju drugih proteina, koji bi potom napali druge mitohondrije, što samo-ojačava povratnu petlju.

Riječ je o jednom od najvećih misterija modernog doba i toje naziv za morski trougao između Bermuda, Floride i Portorika u Atlantskom okeanu. Ima površinu od oko 1.140 kvadratnh kilometara, a stručnjaci sa Univerziteta "Southhampton" u Velikoj Britaniji, veruju da misteriju mogu da objasne jednim prirodnim fenomenom.

Govoreći u dokumentarcu "Enigma Bermudskog trougla" naučnici su objasnili da su uz pomoć simulatora vještački stvorili monstruozne talase visoke i do 30 metara.

Takvi talasi su prvi put snimljeni putem satelita 1997. godine blizu obale Južnoafričke republike. Naučnici su sagraditi model "USS Cyclopsa", velikog broda koje je nestalo u Bermudskom trouglu 1918. godine pri čemu je 300 ljudi nestalo.

Dr Simon Boksal, stručnjak za okeane, rekao je da se na području Bermudskog trougla može dogoditi sudar tri velike oluje iz različitih pravaca koje mogu da stvore savršene uslove za monstruozne talase.

"Dešavaju se oluje na jugu i na sjeveru, i onda slijedi sudar. Ako stigne još jedna iz pravca Floride, to tada postaje smrtonosna formaciju", rekao je Boksal, a prenosi "Jutarnji list".

Iako se misterija Bermudskog trougla može objasniti teorijom o talasima, mitovi koji se vezuju za ovu enigmu vjerovatno će živjeti zauvijek. Pod nerazjašnjenim okolnostima u toj zoni u proteklih nekoliko stotina godina nestale su desetine brodova i aviona, a prema nepotvrđenim statistikama, u tom dijelu okeana do sada je nestalo više od 8.000 ljudi, prenosi B92.

Planeta koja luta našom galaksijom bez matične zvijezde ima nevjerovatan magnetizam i mogla bi da učini da naučnici obrate pažnju na magnetne osobine drugih objekata izvan Sunčevog sistema.

Astronomi su otkrili ogromnu planetu uz pomoć opservatorije VLA u SAD, koja luta nekih 20 svjetlosnih godina daleko od našeg Sunca. Ovaj objekat, 12,7 puta masivniji od Jupitera, star je oko 200 miliona godina, po kosmičkim merilima prilično je mlad.

Objekat, koji je nazvan SIMP J01365663+0933473, klasifikovan je kao "lutajuća planeta", što znači da slobodno plovi i nije vezana ni za jednu matičnu zvijezdu, za razliku od planeta našeg Sunčevog sistema, koje se okreću oko Sunca.

"Ovaj objekat je na samoj granici između planete i smeđeg patuljaka, ili 'neuspjele zvijezde'", izjavila je naučnica koji predvodi istraživanje Melodi Kao sa Državnog univerziteta u Arizoni.

Ona smatra da bi džinovska lutalica, koja se odlikuje iznenađujuće snažnim magnetnim poljem, mogla da pruži novi uvid u magnetne procese na planeti van našeg susjedstva. "Mislimo da ovi mehanizmi mogu da rade ne samo kod smeđih patuljaka, već i kod gasnih džinova i terestričkih planeta".

Pošto je planeta otkrivena putem auroralnih radio-emisija uz pomoć VLA, ovo otkriće čini da bi naučnici mogli da povjeruju da se može naći novi način pronalaženja egzoplaneta, uključujući lutajuće koji se teško mogu identifikovati jer ne kruže oko matične zvijezde.

Meteorološki satelit uspio je u srijedu snimiti "putovanje" saharskog pijeska preko Atlantskog okeana.U kratkom saopćenju američke Nacionalne okeanske i atmosferske administracije stoji kako su pored zabilježenog videa, odnosno niza fotografija iznad Atlantika, instrumenti zabilježili i velike količine saharskog pijeska na putu ka Evropi, odnosno Španiji i Portugalu.

Saharski pijesak često napušta svoje "prirodno stanište" i nošena visokim vjetrovima često završava iznad Atlantika, pa i naših krajeva. Ipak, ovakav snimak na kojem je prikazana veličina takve pojave rijetko se uspjeva zabilježiti.

Astronomi su uspjeli uhvatiti trenutke u kojima su dva sjajna blijeska obasjala tamnu stranu Mjeseca, kada su se meteori veličine oraha zabili u njegovu površinu sredinom srpnja.

Dok udari manjih nebeskih objekata u Mjesec nisu toliko rijetki, radi se o brzim i kratkim događajma, zbog čega ih je teško detektirati, piše Daily Mail.

Maleni kamenčić, ali veliki bljesak

Znanstvenici opremljeni Sustavom za otkrivanje i analizu udara na Mjesec (Moon Impacts Detection and Analysis System - MIDAS) uspjeli su uhvatiti fenomen na djelu koordiniranjem teleskopa iz tri zvjezdarnice u Španjolskoj. Prvi meteor zabio se u Mjesec 17. srpnja, tvrdi Europska svemirska agencija. A drugi svemirski kamenčić udario je 24h kasnije.