© Geophysical Research Letters

Navikli smo na munje koje se iz oblaka pojavljuju i teže zemlji, ali ono na šta nismo navikli jesu prvi put viđene električne eksplozije koje sa vrha oblaka idu ka svemiru, takozvane "plave mlaznice".

Ova ogromna električna pražnjenja su veoma retko uhvaćena kamerom ili fotoaparatom. Obično su piloti koji lete iznad oluja u toku ti koji ih vide ili uspeju da ih zabeleže svojim objektivima. Sateliti su takođe uspeli da ih snime, ali ne tako jasno.

Međutim, jedan astronaut koji se nalazi u svemiru uspeo je da zabeleži prvi snimak "plavih mlaznica" u boji, navodi se u studiji iz januara 2017. godine.

Iztraživači pri ovoj studiji pitali su astronauta Evropske svemirske agencije (ESA) Andreasa Morgensena da izvede "Thor eksperiment", nazvan po Nordijskom bogu munja, još 2015. godine. Njegova misija je bila da snima oluje iz Internacionalne svemirske stanice (ISS), koja je locirana oko 402 kilometra od zemlje i sadrži veoma senzitivnu video kameru.

Morgensen je ovim putem uspeo da snimi naročito aktivnu ćeliju oluje iznad Bengalskog zaliva, a na snimku se može videti određena plavo-ljubičasta svetlost.

Odmah nakon što munja ispod oluje osvetli oblake, vidi se kako svetlost tj. "plava mlaznica" pulsira, a zatim izleti sa njihove gornje strane.

Ona se prostire više od 10 kilometara u visinu, a potom nestane.

Prema navodima Geofizičkog instituta, "Plave mlaznice" se kreću brzinom većom od 360.000 kilometara na sat.

električne
© Geophysical Research Letters
One izlete iz oblaka i formiraju kupaste oblike dok se kreću u visinu koja iznosi najmanje 50 kilometara, što je na pola puta do ivice sa svemirom, nakon čega nestanu.

Neverovatno je teško fotografisati "plave mlaznice", ali i njihove rođake sa većih visina - "crvene duhove". Naučnici su počeli da ih istražuju izbliza tek 90-tih godina.

Međutim, Morgensen je uspeo u svojoj misiji i snimio ih.

-Zapažanja su spektakularna - napisali su naučnici, ističući da je snimak nastao zahvaljujući neobično aktivnoj oluji, astronautovom uglu posmatranja i visini rezolucije njegove kamere.

- Ona otkrivaju nove aspekte procesa pražnjenja na vrhovima oblaka, uključujući "plave mlaznice" - kazali su naučnici.

"Plave mlaznice" nisu samo radoznali fenomen. Kao i "crveni duhovi", oni bi mogli da igraju značajnu ulogu u oblikovanju vazduha koji udišemo kombinujući i rastavljajući različite molekule atmosfere.

- Ovo je nešto o čemu znamo veoma malo - izjavio je Morgensen.

On je dodao da će naredna misija pod nazivom Praćenje atmosferkso-svemirskih interakcija uskoro otpočeti u svemirskoj stanici i ona će bliže prostudirati "plave mlaznice" kao i druge fenomene na većim visinama, uključujući i meteore.